Evigilation From The Deep Ground

KAPİTALİST SİSTEMİN KAYNAKLANAN YIKIM

Bilimsel devrimlerin etkisiyle toplumun modernleşmesi, Fransız ve sanayi devrimleri ekonomik modernleşmeyi de beraberinde getirmiştir. Bu ekonomik modernleşmenin temel dinamikleri sanayileşme ve bir bütün olarak kapitalist sistemdir. Bu bağlamda günümüzde verilere hakim olan taraf, kapitalist sistemin ana çarklarını oluşturmaktadır.

Kapitalist sistemin yapısında doğaya karşı sömürgeci bir tavır vardır. Çevre kirliliğini, kaynak tüketimini ve gereksiz enerjiyi azaltmaya yönelik herhangi bir program, karı azaltacak ve üretim-tüketim dengesine zarar verecektir. Bu nedenle de kapitalizmde insan ve doğa arasında parazit bir ilişki vardır. Doğa bu düzende sadece konak organizma görevi görmektedir. Bu tutum da çevresel tahribatlara neden olmaktadır.

Kapitalist sistem ise gücünü paradan ve sermayeden almaktadır. Geçmişte kapitalizmin ürünü olan kölelik günümüzde modernleşerek devam etmektedir. Örgütlenmeler ve ayaklanmalar modern köleliğin bir sonucudur.

SOMA ÖZELİNDE KAPİTALİST SİSTEMİN YARATTIĞI YIKIM

Modern toplum ve kapitalist ilişkinin yol açtığı tahribatlar, çevresel ve sosyal kanallar aracılığıyla Soma Maden Bölgesi'nde de görülmektedir.

Soma'daki çevresel tahribatlara baktığımızda; maden ocaklarının kurulduğu verimli bölgelerde fiziksel çevre zarar görmekte ve madenlerden çıkan pek çok kirletici madde ekolojik döngülere zarar vererek hava, su ve toprak kirliliğine neden olmaktadır. Bu durum sadece insan yaşamını tehdit etmekle kalmayıp hem biyolojik çeşitliliğin azalmasına hem de yaşamsal roller üstlenen ekosistemlerin yok olmasına neden olmaktadır.

Toplumsal zarara baktığımızda; Soma verimli tarım arazilerine sahip olmasına rağmen yeterli ekonomik desteği alamadığı için madencilik bölgedeki tercih edilen meslek grubu olmuştur. Ancak maden ocaklarında da kapitalist sistem hüküm sürdüğü için işçi haklara hiçe sayılmakta ve buna paralel olarak birçok kaza meydana gelmektedir. Aynı zamanda madenlerden çıkan zararlı gazlar sağlık sorunlarını da beraberinde getirmektedir. Bu konularda yeteri kadar veririnin toplanmaması da halkın gerçeklerle yüzleşmesini engelleyerek insan hak ve özgürlüklerine zarar vermektedir.

ARAZİ SEÇİMİ

Tüm bu sorunları göz önünde bulundurarak Soma Maden Bölgesi'nde kapalı sistemle madencilik yapan İmbat Maden İşletmesi'ni yerleşim alanı olarak seçtim. Mevcut vaziyet planına ve alan analizine baktığımızda; Madencilik bir ormanda yer almaktadır. Karayolu ile Soma, Eğnez ve açık kömür işletmesine ulaşabilir. Kömür galerilerine ulaşım 2 maden girişinden sağlanmakta ve madenlerin yüzeyde oluşturduğu çatlaklar görülebilmektedir.

SENARYO

Buna göre senaryoyu 3 aşamada kurdum: kontrolü al, bellek oluştur, belleği aktar ve harekete geç.

KONTROLÜ AL

Eğnez'deki kömür madenlerinin yol açtığı tahribata karşı örgütlenen eylemci grup, madenin yüzeyde oluşturduğu çatlağa sızıyor. Daha sonra bu eylemci grup maden kapılarına kadar ilerleyip kapıları ele geçirerek madenin çalışmasını durdurur.

BELLEK OLUŞTUR

Madeni ele geçiren aktivist grup yarığı genişletip, maden kapılarının bulunduğu yerde daha geniş bir ana yarık oluşturuyor. Bu sırada da yolun belli kısımları yarılıyor ve yol kullanılmaz hale gelip, diğer maden işletmelerine olan ulaşımı engelliyor. Daha sonra ana yarıkta, ele geçirilen maden girişlerinin karşısına, gelecekte tüm madenlerin kapatılabilmesi için gerekli verilerin toplandığı, araştırmaların yapıldığı ve eylemselliğin oluşmasını sağlayacak mekanlar yerleştiriliyor.

 AKTARIM HAFIZASI VE EYLEM

İnşa edilen mekanlara ek olarak, mayınların neden olduğu tahribatın asla unutulmaması için mekanların önüne ve arkasına bir hafıza rotası eklenir. Ve bu hafıza rotası; bazen mekanların bulunduğu platformlardaki geçişleri kullanarak bazen birbirine bakan boşluklarla bağlantı kurar. Mekansallaştırmalar tamamlandıktan sonra, burada üretilen gerçekliği daha görünür kılmak için ilk kapalı yol yarık boyunca ve ona paralel olarak yeniden tasarlandı. Bu sayede kullanıcılar bazen yolda düz giderken bazen de köprüleri geçerken gerçeklerle yüzleşmek zorunda kalıyor. Buna ek olarak; Eğnez'den Soma'ya kadar orman içinde oluşturulan, bazen yarığa paralel bazen de üzerinden geçen yürüyüş yolu, madenlerden doğaya açılan kapıya ulaşıyor. Bu sayede yapının düzenine dramatik bir şekilde katılır ve ikiliği bir bütün olarak ortaya koyar.

SENARYODAN MEKANSALİZASYONA

Mekanlar senaryoya göre 3 aşamadan oluşmaktadır.

 İlk aşamada; yarığın maden girişlerinin karşısındaki yüzeyinde mekanları yerleştirmek için oyuk açılıp içerisine çatkı sistemi kurulmuştur. Mekanlar oluşturulan çatkı sisteminin içerisindeki boşluklara göre tasarlanıp yerleştirilmiştir.

İkinci aşamada; bellek rotasının bir parçası olan oyuk dünyası mekanların karşısındaki yüzeyinde oluşturulmuştur. Bu oyuk dünyasının içerisine farklı kotlarda madenlerin neden olduğu tahribatların verilerinin verileceği platformlar yerleştirilmiştir.

Üçüncü aşamada; köprüler aracılığıyla mekanlar ve oyuk dünyası arasında bağlantı kurulmaktadır. Köprüler, yarık boşluğunda devam eden çatkı sistemi tarafından taşınmaktadır. Çatkı sisteminin elemanları da kimi zaman yarıktan yer yüzüne kadar taşmakta ve bu sayede de burasının eylemsel kimliğine atıfta bulunmaktadır.